* Hỏi: Cách đây 4 năm tôi đang nhận tiền hưu trí tại TP Hồ Chí Minh thì ra nước ngoài sinh sống. Trước khi đi, tôi có ủy quyền cho gia đình ở Việt Nam lĩnh tiền hưu, nhưng tôi chỉ được lĩnh khoảng 3 tháng thì bị cắt. Xin hỏi, đến nay tôi có thể xin truy lĩnh số tiền chưa lĩnh và xin tiếp tục lĩnh tiền hưu tại Việt Nam được không? Thủ tục cần làm gì khi tôi vẫn đang ở nước ngoài?
* Trả lời:
Đối với câu hỏi của bạn, có thể phát sinh 02 trường hợp dưới đây:
1. Trường hợp 1:
Trong trường hợp bạn đang được hưởng lương hưu trí mà xuất cảnh và định cư tại nước ngoài hợp pháp, đồng thời bạn vẫn là công dân Việt Nam thì theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 và Điều 62 Luật Bảo hiểm Xã hội 2006, được sửa đổi bổ sung bởi Luật việc làm 2013 và Luật thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi năm 2013 (“Sau đây gọi tắt là Luật Bảo hiểm xã hội”) thì bạn vẫn được quyền hưởng lương bảo hiểm trong suốt thời gian bạn sinh sống tại nước ngoài. Bạn có quyền truy lĩnh số tiền bảo hiểm chưa nhận được và tiếp tục hưởng lương hưu tại Việt Nam.
Để thực hiện việc truy lĩnh lương và tiếp tục hưởng lương hưu, bạn cần phải thực hiện các thủ tục sau:
- Hồ sơ cần chuẩn bị:
+ Giấy ủy quyền lĩnh thay lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội theo Mẫu 18-CBH (được ban hành kèm theo Quyết định 919/QĐ-BHXH năm 2015 của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam sửa đổi Quyết định 01/QĐ-BHXH năm 2014, Quyết định 1399/QĐ-BHXH năm 2014 và Quyết định 488/QĐ-BHXH năm 2012 về quy trình hưởng chế độ bảo hiểm xã hội và thực hiện bảo hiểm y tế trong khám, chữa bệnh (Sau đây gọi là “Quyết định 919/QĐ-BHXH”) để ủy quyền cho người khác nhận thay lương hưu thời gian bạn định cư ở nước ngoài. Sau đó, bạn phải lấy xác nhận của Đại sứ quán hoặc cơ quan đại diện Việt Nam hoặc chính quyền địa phương ở nước nơi bạn đang định cư, cư trú hoặc tạm trú đối với giấy ủy quyền. Nếu giấy ủy quyền được lập bằng tiếng nước ngoài phải kèm theo bản dịch sang Tiếng Việt của phòng công chứng khi nộp cho cơ quan BHXH giải quyết. Lưu ý: Bạn và người được ủy quyền lĩnh lương hưu cần thỏa thuận về thời hạn ủy quyền. Trong trường hợp không thỏa thuận về thời hạn, giấy ủy quyền chỉ có hiệu lực trong vòng 01 năm kể từ ngày xác lập (Điều 582 Bộ luật Dân sự 2005);
+ Giấy truy lĩnh, tiếp tục nhận chế độ BHXH theo Mẫu 19-CBH ban hành kèm theo Quyết định 919/QĐ-BHXH.
- Bạn gửi giấy ủy quyền về cho người được ủy quyền ở Việt Nam đến cơ quan bảo hiểm xã hội chi trả để tiếp tục nhận tiền lương hưu hàng tháng và thực hiện thủ tục truy lĩnh lương hưu. Khi người được ủy quyền đến nhận tiền thay thì phải xuất trình Giấy ủy quyền, chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ tùy thân có ảnh. 2. Trường hợp 2:
Trong trường hợp bạn đang được hưởng lương hưu mà bạn thực hiện xuất cảnh trái phép ra nước ngoài sinh sống, bạn bị tạm dừng hưởng lương hưu theo Khoản 2 Điều 62 Luật Bảo hiểm Xã hội. Để được tiếp tục hưởng hương hưu khi bạn trở về Việt Nam để định cư hợp pháp (Khoản 2, Điều 33 Nghị định số 152/2006/NĐ-CP hướng dẫn một số điều của Luật Bảo hiểm Xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc). Thời điểm tiếp tục được hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng sẽ được tính từ thời điểm bạn nhập cảnh về Việt Nam theo ngày tháng ghi trên giấy tờ nhập cảnh (Khoản 11 Điều 6 Thông tư 19/2008/TT-BLĐTBXH sửa đổi, bổ sung Thông tư 03/2007/TT-BLĐTBXH hướng dẫn Nghị định 152/2006/NĐ-CP hướng dẫn Luật Bảo hiểm Xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc).