Tết Bunpimay diễn ra trong 3 ngày, từ ngày 13 đến 15 tháng 4 theo Dương lịch hàng năm; đây cũng là thời kỳ nóng nhất trong năm. Trong những ngày này, khắp các ngõ phố được dọn dẹp sạch sẽ, các ngôi nhà được trang trí bằng hoa Chăm pa, hoa Muồng Hoàng Yến. Muồng Hoàng Yến hay tên tiếng Lào là Dok Khoun là một loại hoa màu vàng, mùi thơm nhẹ và nở rộ trong dịp năm mới. Chùm hoa Dok Khoun được buộc bằng chỉ mà người dân thường hay dùng trong lễ buộc chỉ cổ tay, treo lên cửa nhà với mong muốn may mắn và hạnh phúc, hoa còn được treo lên ô tô, xe máy với mong muốn may mắn, và an toàn trong các chuyến đi xa.

Trong dịp Bunpimay, nhân dân Lào có nhiều hoạt động mang tính cộng đồng, người ta thường gọi là chơi Tết chứ không phải ăn Tết. Dịp này, ngoài các hoạt động theo phong tục cổ truyền thường được tổ chức trong chùa hoặc tại nhà như tắm tượng phật, lễ buộc chỉ cổ tay, lễ phóng sinh, lễ chúc phúc cha mẹ, ông bà….

Theo truyền thống, vào ngày đầu tiên của Tết Lào, được gọi là Ngày Tiễn Năm cũ, người dân chuẩn bị nước thơm ướp hoa. Nước thơm là một hỗn hợp gồm nước, nghệ, bồ kết nướng, hoa và dầu thơm. Nước được ướp hương hoa hoặc hương liệu thiên nhiên như hoa Chăm pa, hoa Dok Khoun. Trong ngày đầu tiên này, các tượng Phật trong các chùa ở Lào được rước ra munguy tục trư trong khuôn viên Chùa, được nhân dân đến tắm nước thơm, hứng lại và mang về để té lên người thân, bạn bè với niềm tin là gột rửa, thanh lọc những điều không may, bệnh tật và chúc cho họ một năm mới an bình, may mắn, hạnh phúc. Nước thơm cũng được xức lên nhà cửa, đồ thờ cúng, súc vật và công cụ sản xuất mới mong muốn một năm mới mưa thuận, gió hòa, làm ăn thịnh vượng.

Ngày thứ hai là Ngày Giao thời, là ngày chuyển giao giữa hai năm cũ và mới. Ngày này người ta dọn dẹp nhà cửa, lối xóm. Trẻ em thường không được ngủ hay ở yên ở nhà mà phải dọn dẹp nhà cửa cùng bố mẹ, ông bà và được khuyến khích đi té nước chúc phúc người lớn hơn và chúc lẫn nhau khắp làng trên xóm dưới. Người Lào tin rằng làm như vậy là gột rửa những dơ bẩn của năm cũ, sẵn sàng tinh tươm, khỏe mạnh cho năm mới.

Ngày cuối cùng của Bunpimay là ngày Tân niên. Trong ngày này, nhiều gia đình tổ chức Lễ buộc chỉ cổ tay (Lễ Ba xi) để nghênh đón năm mới, chúc phúc, tặng quà người già và xin được thứ lỗi cho những gì đã làm trong năm cũ mà có thể làm tổn thương họ. Buổi chiều hoặc tối của Ngày Tân niên, tượng Phật trong chùa được rước trở lại tọa bàn, người dân đến nghe tụng kinh để xin Phật tha thứ nếu trong quá trình tắm tượng vô tình sờ vào tượng, làm lễ rước đèn nến đi quanh chùa để kết thúc Bunpimay.

Lễ Ba xi trang trọng đón khách Việt Nam

Buộc chỉ cổ tay và chúc phúc nhân dịp Bunpimay

 Ngày nay, tại các thành phố lớn, mọi người dễ dàng bắt gặp từng nhóm đứng bên đường té nước vào người qua đường, còn dưới lòng đường là hàng đoàn xe ô-tô bán tải, trên chở hàng chục người cùng thùng, xô đựng nước để té nước người đi bộ… nên Bunpimay trong quá khứ cũng như hiện tại được nhiều người biết đến với tên gọi Tết Té nước hay Bun Hốt Nặm.

Tắm tượng phật tại Chùa

Trong ngày Tết, người Lào rất chú trọng tới việc ăn món Lạp, đặc biệt là các doanh nhân. Theo ngôn ngữ của nước này, lạp có nghĩa lộc. Lạp ở đây thường được làm bằng thịt gà hay thịt bò tươi sau đó đem trộn với gia vị. Đặc biệt, món này mà không có thính thì sẽ làm giảm hương vị độc đáo của chúng. Trong mỗi gia đình, đặc biệt là những người làm nghề kinh doanh, món lạp thường được các đầu bếp làm rất công phu, vì nếu món này trong ngày Tết mà không ngon thì họ thường ví năm mới làm ăn ít thuận buồm xuôi gió. Lạp thường được ăn với xôi nóng. Lạp được xem như là linh hồn của người Lào trong Năm mới. Người ta có thể đem chúc nhau bằng món lạp. Gia đình nào nhận được nhiều món này thì hy vọng năm mới sẽ có nhiều lộc.

Tết Bunpimay Lào mọi người thường đi du lịch xa, ăn Lạp, uống bia Lào, ca hát nhảy múa và té nước chúc tụng nhau. Đâu đâu trên mọi nẻo đường cũng nghe thấy tiếng nhạc, cũng nhìn thấy người dân nhảy múa, ca hát, được cảm nhận cái vị mát lạnh của nước khi té vào người cùng với những lời chúc tụng nhau không ngớt.

Đến với Lào dịp tết Bunpimay, ngoài việc cảm nhận về một đất nước hiền hòa, tươi đẹp, bạn còn được hòa mình với phong tục té nước, với những điệu lăm-vông uyển chuyển say đắm lòng người, với những nhiệt huyết quyết tâm xây dựng đất nước giàu đẹp, càng cảm nhận hơn sự chuyển mình mạnh mẽ của một nước Lào tươi trẻ, đầy sức sống, vươn lên không ngừng trong năm mới tràn đầy hy vọng.

Bunpimay của Lào đang đến gần, bạn và gia đình thử sắp xếp một chuyến du lịch đến với đất nước Triệu voi tươi đẹp này, tôi chắc bạn sẽ không hề nuối tiếc.