Nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 250 năm ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du – Danh nhân văn hóa thế giới, chiều 6/11, tại Hà Nội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Hà Tĩnh tổ chức lễ ra mắt tác phẩm Truyện Kiều dịch ra tiếng Nga. Dự lễ ra mắt có hơn 500 học giả, nhà nghiên cứu truyện Kiều.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Thiện cùng đại diện một số sở, ban, ngành liên quan tỉnh Hà Tĩnh tham dự buổi lễ.
Tác phẩm Truyện Kiều bản dịch tiếng Nga là công trình tập thể của nhóm dịch giả Việt - Nga (các nhà Việt Nam học, Nga học) trong những năm qua đã tham gia các chương trình trao đổi, truyền bá văn hóa Nga - Việt như: Tiến sỹ Nguyễn Huy Hoàng, dịch giả Đoàn Tử Huyến và Vũ Thế Khôi, nhà thơ Vasili Popov (Nga), nhà Việt Nam học người Nga - PGS Ngôn ngữ học Anatoli Socolov.
Việc dịch tác phẩm Truyện Kiều sang tiếng Nga do ông Hoàng Văn Vinh - một doanh nhân thành đạt tại Nga quê ở Nghi Xuân (Hà Tĩnh) tài trợ toàn bộ kinh phí. Ông Vinh là Chủ tịch Hội người Việt Nam tại tỉnh Xvedlov - Liên bang Nga, đồng thời là TGĐ Công ty Zolotoi Drakon.
Tiến sỹ Nguyễn Huy Hoàng - đại diện nhóm dịch giả, cho biết: trong quá trình dịch, nhóm dịch giả tuân thủ theo nguyên tắc là tác phẩm được dịch ra văn xuôi và hiệu đính lần thứ nhất, sau khi hiệu đính xong lần thứ hai mới dịch ra thơ. Bản dịch thơ được đối chiếu với bản dịch văn xuôi một cách kỹ lưỡng, thận trọng trên cơ sở trao đổi, góp ý và cuối cùng thống nhất ý kiến.
Cũng theo Tiến sỹ Nguyễn Huy Hoàng, điều quan trọng nhất không phải là giải mã, chuyển nghĩa thông thường mà là làm sao để có một bản dịch nghĩa sát với nguyên bản, một bản dịch thơ hoàn chỉnh, chuyển tải được trọn vẹn nội dung “Truyện Kiều” mà không làm mất đi vẻ đẹp về nghệ thuật của tác phẩm nổi tiếng bậc nhất trong văn học Việt Nam.
Nhà tài trợ Hoàng Văn Vinh chia sẻ tâm tư tại buổi lễ |
Đặc biệt, trong “Truyện Kiều” có tới 3.236 điển cố, điển tích, thành ngữ, tục ngữ, các cụm từ Hán Việt nên nhóm biên dịch không kỳ vọng chú thích toàn bộ mà cố gắng diễn giải ngay trong từng câu thơ, giúp các độc giả nắm bắt được ý nghĩa nội dung.
Nhà thơ Vasili Popov trả lời phỏng vấn báo chí |
Bên cạnh đó, nhóm cũng thực hiện việc đánh số các câu thơ trong bản tiếng Nga nhằm giúp người đọc theo dõi nội dung của truyện thơ. Để giúp độc giả Nga các lứa tuổi, tầng lớp xã hội và học vấn khác nhau bước đầu tiếp xúc với tác phẩm “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, trong phần lời nói đầu của cuốn sách được viết khái quát về thân thế, sự nghiệp của nhà thơ Nguyễn Du trong bối cảnh xã hội Việt Nam thế kỷ XVII - XVIII.
Lãnh đạo Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam và tỉnh Hà Tĩnh tặng hoa nhóm dịch giả và nhà tài trợ |
Phần tóm tắt "Truyện Kiều" được viết một cách chọn lọc, tương đối chi tiết theo diễn biến của cốt truyện, sau đó là sự phân tích ngắn gọn, làm nổi bật “Truyện Kiều” là tác phẩm mang tính hiện thực và nhân đạo cao cả, một bộ tiểu thuyết bằng thơ được coi là một bộ Bách khoa toàn thư về xã hội Việt Nam trong quá khứ...
Lãnh đạo tỉnh chụp ảnh lưu niệm với nhóm dịch giả, nhà tài trợ... |
… và chụp ảnh với đồng hương Hà Tĩnh tại Hà Nội |
Được biết, đến nay, kiệt tác "Truyện Kiều" đã được dịch ra hơn 20 ngôn ngữ khác nhau với 35 bản dịch.